Aydın Doğan Gerçekten Kaybetti mi? (2)

Yazı dizimizin ikinci bölümünde Türkiye’nin en büyük medya grubunun patronu Aydın Doğan’ın Ak Parti iktidarı döneminde malvarlığında nasıl bir gelişme yaşandığını sorgulamaya devam ediyoruz.

İlk bölümde Doğan Grubunun Ak Parti’nin iktidara geldiği Kasım 2002’den bu yana yüzde 542 değer kazanan ve 11 binden 70 bin puan seviyesine yükselen IMKB’den en fazla kazanç elde eden grupların başında geldiğini aktarmıştık.

Bugün ise yine tek parti iktidarının sağladığı güçlü ekonomik büyüme ve yüksek performansın grubun varlık satışlarını nasıl etkilediğini yani Doğan Grubunun satışlardan ne kadar kazanç elde ettiğini masaya yatıracağız.

Yazı dizisinin birinci bölümünde vurguladığımız gibi Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (Ak Parti) 2002 yılında iktidara gelmesiyle sağlanan siyasi ve ekonomik istikrardan en fazla istifade eden grupların başında Doğan Grubu geliyor.

Aşağıdaki listeyi açık kaynakları derleyerek hazırladım. Yani tabloda yer alan veri ve bilgiler kamuoyuna açıklanmış veriler. Buna göre Aydın Doğan, 2005–2010 yılları arasında tam 4.4 milyar dolarlık varlık satışı gerçekleştirdi.

Satılan Varlık	Satış Tarihi	Satış Fiyatı (Milyon $)
Dışbank	2005	1.280
Petrol Ofisi	2006–2010	2.450
Doğan TV Holding’in %25’i	2006	472.5
Doğan Gazetecilik’in yüzde 22’si	2007	88.0
Ray Sigorta	2007	81.50

Grubun ilk başarılı satış operasyonu Dışbank’ın satışı oldu. Doğan, 1994’te İş Bankası’ndan 100 milyon dolara satın aldığı bankayı- medya gücünün de desteğiyle- kısa zamanda finans sektörünün önemli oyuncularından birisi haline getirmişti. ‘Plazaların Efendisi’ bankasını 2005’te 1 milyar 280 milyon dolara satarken oldukça mutluydu. Bir taşla birkaç kuş birden vurmuştu. Birincisi Ankara yani hükümetlerle olan ilişkilerde banka her zaman grubun yumuşak karnıydı. Daha önce Dinç Bilgin, Erol Aksoy ve Cavit Çağlar gibi ünlü ve güçlü isimler bankalarındaki sıkıntılar yüzünden medya sektöründen çıkmak zorunda kalmıştı. Bu riski bertaraf etmiş, bir anlamda yükselmek için safra atmıştı. İkinci olarak grup daha karlı gördüğü enerji sektöründe büyümek istiyordu. Bunun için de ciddi paraya ihtiyacı vardı. (Dışbank, Nisan 2005’te satıldı. Doğan Grubu Eylül 2005’teki Tüpraş İhalesine İsrailli Ofer Grubuyla birlikte katıldı ve 3.7 milyar dolar önerdi. Ancak ihaleyi Koç Grubuna kaptırdı) 

Doğan Grubu’nun yaptığı satışlar içinde en karlı olanı hiç şüphesiz Petrol Ofisi’nin (POAŞ) satışı oldu. 2000–2002 yılları arasında POAŞ’ı ele geçirmek için İş Bankası’yla birlikte 1.5 milyar dolara yakın bir tutarı gözden çıkaran Doğan Grubu 2005 yılında –Vatan Gazetesinin operasyonel desteğiyle-  akaryakıt devinin tek patronu olmayı başardı. Piyasa analistlerinin hesaplamalarına göre tüm bu operasyon için Doğan Grubu’nun kasasından 1.1 milyar dolar çıktı. 2006–2010 yıllarında Avusturyalı enerji devi OMV’ye yapılan hisse satışlarından 2 milyar 450 milyon dolar elde eden Doğan Grubu, bu alışverişten 1 milyar 350 milyon dolar kazanmış oldu. 

Doğan’ın satışlarını incelediğimizde son üç yılda Almanlarla gerçekleşen yakınlaşmaya şahit oluyoruz. Doğan Grubu, 2006 yılında Doğan Tv Holding’in yüzde 25’ini 472.5 milyon dolara Alman Axel Springer’e satarken,  yine aynı yıl Doğan Gazetecilik’in yüzde 22’sini de Deutsche Bank’a 88 milyon dolara satarak nakit akışını daha da güçlendirdi.

2007’de yine özelleştirmeden satın aldığı Ray Sigortayı 88.5 milyon dolara Avusturyalı sigorta şirketi TBIH’a satan Doğan Grubu yukarı da belirttiğimiz gibi varlık satışlarından son beş yılda 4.4 milyar dolar kazanmış oldu.

Yine aynı dönemde Doğan ailesi aşağıdaki varlıkları satın almak için toplam 1 milyar 196 milyon dolar harcadı. En fazla para POAŞ’taki ortaklıktan ayrılması için İş Bankası’na ödenirken, ikinci büyük yatırım Uzan Grubuna ait Star TV’ye yapıldı.  

Alınan Varlık	Alış Tarihi	Ödenen Tutar (Milyon $)
Hilton	2005	255.5
POAŞ	2005	616
Star TV	2006	306.5
Vatan Gazetesi	2007	18

Bakkal hesabı yaparsak, yani satışlardan giderleri çıkarırsak Doğan Grubu’nun son beş yılda 3.2 milyar doları kasasına koyduğunu görüyoruz. Bu rakamdan POAŞ’a akaryakıt kaçakçılığı yaptığı gerekçesiyle kesilen 275.3 milyon liralık  (205 milyon USD) vergi cezasını çıkarırsak geriye 3 milyar dolar kalıyor… 

Maliye Bakanlığı’nın Doğan Grubuna kestiği yaklaşık 5.6 milyar liralık (3.7 milyar USD) vergi cezası mahkeme kararları sonrasında şu anda 3.3 milyar liraya (2.1 milyar USD) inmiş durumda. Zaman gazetesine açıklama yapan Maliye Bakanlığı kaynakları Kasım ayında kabul edilen ‘Vergi Affı’ sonrasında Doğan Grubunun 1.2 milyar liralık (800 milyon USD) bir ödeme yapması halinde uzlaşma sağlanabileceğini belirtiyor.[1]

Yine bakkal hesabıyla Doğan Grubunun bu cezayı ödemeyi kabul ettiğini varsayarsak- Grup ‘haksız ve hukuksuz’ bulduğu cezanın iptali için hukuk yolunu sonunda kadar kullanma eğiliminde-  bu durumda bile Doğan Grubunun kasasında 2.2 milyar dolar kalacak…

Şimdi yeniden soruyoruz, sizce Aydın Doğan gerçekten kaybetti mi?

(Üçüncü Bölüm: Doğan medya teklinin oluşmasında Ak Parti’nin rolü nedir?)  

---

[1] Ercan Baysal, “Noterler vergi cezası için uzlaşma istedi, sırada Tüpraş var”, Zaman, 12 Aralık 2010